Zorg voor mantelzorg

Hokje

Het bijzondere aan het woord mantelzorg is dat het zo goed onze Nederlandse mentaliteit weer geeft. Het woord is relatief vrij nieuw, maar inhoudelijk van alle tijden en culturen. Maar in Nederland moeten we er een woord voor hebben. Dan past het lekker in een hokje en dat is wel zo overzichtelijk.  Idealiter zou deze groep mensen beschermd kunnen worden door de overheid. Maar helaas, zo werkt het ook weer niet. Bijkomend nadeel is dat de gemiddelde mantelzorger zich niet ziet als mantelzorger. En, op vrijwilligers na, ze er over het algemeen niet zelf naar gevraagd hebben om “mantelzorger” te worden. Je komt voor het voldongen feit te staan dat een familielid zorg nodig heeft.

Eeuwen oud

Zorgen voor je naasten is al zo oud als de weg naar Rome, of zelfs nog ouder. Vroeger was het heel normaal dat jouw ouders een huisje kregen op het erf. In heel veel landen zijn ze heel verbaasd over het begrip “bejaardenhuis”. Je stopt je ouders toch niet weg in een kamertje? Maar de tijden veranderen. Mensen worden ouder en hebben meer zorg nodig. Maatschappelijke verplichtingen roepen en, helaas maar waar, we zijn tegelijkertijd individualistischer geworden. De westerse wereld is meer gefocust op het individu in plaats op de gemeenschap. En dat is prima, dit hebben we zo met elkaar afgesproken. Onze samenleving is er niet (meer) op ingericht. Maar nu wordt er toch weer meer een beroep gedaan op de naaste familie.

Vrijwillig verplicht

Over het algemeen wordt er niet gevraagd of je de taken wilt doen of niet. Ik weet dat toen mijn moeder meer zorg nodig had de gemeente aangaf dat ze aanspraak moest doen op haar dochter, ik dus. Dat ik 125km verderop woonde en ook mijn werk had maakte niet zo veel uit in het verhaal.

Natuurlijk doet het gros het met liefde. Soms met wat te veel liefde. Zoveel zelfs dat ze compleet voorbijgaan aan hun eigen behoeftes en dromen. Omdat het aan de ene kant wordt opgelegd maar aan de andere kant niet de ruimte wordt gegeven, komt deze groep enorm knel te zitten. Toen ik extra zorg moest geven kreeg ik daar bij mijn werkgever weinig tot geen begrip voor. Dus zat er niets anders op dan lange dagen en vele kilometers te maken om alle bordjes in de lucht te houden. Loyaliteit en voor je zelf geeft  vaak een innerlijke strijd.

Ongemakkelijk

De zorg voor je naasten kan soms erg ongemakkelijk zijn. Wanneer je je partner bijvoorbeeld moet helpen met zaken die normaal heel privé zijn. Ook voor diegene die de zorg moet ontvangen is het ook niet altijd even makkelijk. Ik weet nog de eerste keer dat ik mijn moeder moest douchen. Ik was een jaar of 18 en het was in het ziekenhuis. Omdat mijn moeder er zo lang lag en de verpleging geen tijd had om haar geregeld te douchen had ik, een beetje overmoedig, aangeboden om haar te douchen omdat ik wist dat ze graag elke dag wilde douchen. Onwennig stonden we samen in de douche. Toen ze begon te huilen omdat ze het vreselijk vond dat haar kind haar moest wassen hebben we maar eerst een potje gejankt en daarna onze gebruikelijke cynische humor in de strijd gegooid.

Picture perfect

Zoals met veel zaken, vertroebelt de media ook bij mantelzorg het realistische beeld. Het klopt, mensen doen het met liefde. Maar soms, of misschien wel vaker dan we zouden willen toegeven, raken de zorgende gefrustreerd of boos. Met name wanneer je grenzen worden overschreden. Bewust of onbewust kunnen degenen die verzorgd worden op knopjes drukken die je kernwaarden en loyaliteit raken. En wanneer je dan in de media alleen maar lachende mensen en mooie verhalen leest over mantelzorg frustreert het nog meer en schaam je je nog erger over de negatieve gedachten die je hebt over je rol. Ik ben ook wel eens al mopperend in de auto gestapt wanneer mijn moeder belde voor een, in mijn ogen, onbenulligheidje en ik alles uit mijn handen moest laten vallen om 2,5 uur in de auto te zitten voor een klusje van 30 minuten. En ja, ik was boos op haar, maar eigenlijk nog bozer op mijzelf. Ze had immers altijd liefdevol voor mij gezorgd en dit was wel het minste wat ik kon doen.

Zelfzorg

Ondanks de zorg die je ‘moet’ geven is het nog belangrijker om zorg aan je zelf te geven. Uiteindelijk ben jij het fundament van die zorg. Als die kapotgaat stort het in. Hiermee bedoel ik NIET dat je alles moet geven, maar door ruimte te geven aan jezelf, je behoefte en ook aan je boosheid of frustratie ben je beter in staat om de zorg te geven die de andere verdient. Hoe moeilijk het ook is, soms moet je duidelijk je grenzen aan geven. Als de ander niet weet waar die ligt zal hij/zij er altijd overheen gaan. En nee, dat is niet egoïstisch dat is juist goed zorgen voor jou en degene die je verzorgt. En wanneer je in het verleden over je grenzen bent gegaan is het in het begin vreselijk moeilijk voor beide partijen om die helder te gaan stellen. Maar uiteindelijk is het voor iedereen beter en duidelijker.

Coachfriend

Met mijn kennis als coach en ervaring als mantelzorger heb ik mij als vrijwilliger aangemeld bij CoachFriend. Hierbij begeleid ik online mantelzorgers, via een traject van 10 stappen, om beter inzichten te laten krijgen in hun mentale veerkracht, waarde en meer ruimte te vinden voor zichzelf. Erkennen en herkennen is enorm belangrijk om beter in balans te komen. Maar wat ik elke mantelzorgen mee wil geven; ook jouw gevoelens en gedachten er mogen zijn. Verontschuldigen, wat veel van mijn coachees doen, is echt niet nodig. Nieuwsgierig naar CoachFriend? Ga dan naar de site of stuur mij een bericht. Je kan pas voor een ander zorgen als je goed voor jezelf zorgt.