Liever assertiever of asseliever?
“Wanneer ik assertief ben vinden ze mij vast een bitch”. Ze kijkt mij een beetje radeloos aan. Ik moet denken aan iemand die gevangen zit in haar eigen liefheid. Hoe kan ik voor mijzelf opkomen zonder egoïstisch te worden? En hoewel ik moet antwoorden met een scherpe coachvraag flap ik eruit dat zij wel heel veel eigen grenzen over zal gaan voordat een ander haar een bitch vindt. OK, niet handig van mij maar zij kijk mij aan en verzucht: “Denk je dat echt?”. Ik ga weer op de coachstoel zitten, het gesprek gaat nu heel anders, ze heeft nu veel meer ruimte om te dromen en durft meer voor haar eigen waarden te staan. One slip of the tongue en toch een mooi effect.
Sub assertief
Wanneer je bescheiden bent in het aangeven van je eigen grenzen loop je het ‘gevaar’ dat je onzichtbaar wordt. Dat je het gevoel krijgt dat iedereen over je heen loopt of niet serieus wordt genomen.
Er zijn een aantal redenen waarom mensen minder assertief zijn dan ze willen, denk bijvoorbeeld aan minder zelfvertrouwen, je durft niet voor je waarden op te komen, bang wat anderen van je vinden, bang voor conflicten, je legt de lat voor jezelf te hoog of je laat je in het gesprek snel uit het veld slaan.
Op alle fronten kan het dan gaan knellen en kan het zelfs op termijn ten kosten gaan van je gezondheid.
Maar wat is assertiviteit eigenlijk en wanneer is het genoeg, of misschien wel te veel?
Waar mensen vaak mee komen is” ik kan geen nee zeggen.” Dan is mijn vraag kan je het niet of wil/durf je het niet? Het woord nee is op zichzelf niet zo heel moeilijk. De consequentie die het woord heeft vaak wel.
Meningloos
Waarom zeg je dan altijd ja? Om de lieve vrede te bewaren, aardig gevonden willen worden of niet voor jezelf op durven komen? Het klinkt heel aardig wanneer je zo enorm meebuigt in de vraag en de wil van een ander. Toch is het goed om te beseffen dat de ander het prettig vindt om te weten waar hij aan toe is. Er is niets mis mee om objectief of flexibel te zijn. Jij verwacht van een ander dat hij meent wat hij zegt, waarom zou de andere dat dan niet van jou mogen verwachten.
Grenzen
Het gevolg is dat je voorbij gaat aan jouw eigen grenzen. Of dat je mensen over jouw grenzen laat gaan, bijvoorbeeld wanneer jij je in een gesprek totaal omvergeblazen voelt omdat jij moeite hebt met de manier van communiceren van een ander. Het is dus van belang dat jij aangeeft wat je grenzen zijn. Een ander kan dat niet aan je zien. Met als gevolg dat ze over je grenzen blijven gaan. Over het algemeen is dat niet expres of om misbruik van je te maken. Het is onhandigheid, gemakzucht of men is er zich gewoon niet van bewust. Het staat namelijk niet op je voorhoofd geschreven. Dus er zit maar één ding op…. Je grenzen aangeven.
Agressief
Om dan ook maar meteen helder te maken wat er gebeurt wanneer je er vol voor gaat en je er te ver in door schiet. Je wordt dan arrogant, agressief of dominant. Toch geloof ik niet dat, wanneer je van jezelf bescheiden bent, je zover zal doorschieten dat je daardoor een bitch bent. (Even voor de duidelijkheid mannen kunnen voor mij ook bitches zijn) Duidelijk zijn hoeft niet per se bot te zijn. Het gaat er met name om hoe je het zegt en dat je het zegt.
Natuurlijk wanneer jij altijd maar ja zegt en alles doet wat er gezegd wordt dan zal de eerste keer een beetje raar gekeken worden wanneer je zegt dat het niet gaat. Wanneer jij altijd invalt voor een collega en altijd ja hebt gezegd ondanks dat je het zelf druk genoeg hebt en nu nee zegt en erbij verteld dat je zelf al genoeg op je bordje hebt… dat kan even lastig zijn maar toch zal dit niet snel tot een escalatie leiden. Het gaat er met name om dàt je het zegt en hoe je het zegt. In het filmpje The Magic of Not Giving a F*** vind ik heel verhelderend
Assertief
Wat is dan eigenlijk “assertief” zijn? Hoe herken je het en hoe weet je of het te veel of te weinig is?
Op het laatste, het “te weinig”, dat heb je alleen wanneer je er zelf last van hebt. Dat je het gevoel hebt dat er voorbij gegaan wordt aan jou wensen en waarden. Teveel? Dan word je een wat onplezieriger persoon. Maar zoals ik al schreef, wanneer jij assertiever wilt zijn dan is de kans dat je onplezierig wordt in omgang behoorlijk klein.
Ok maar wat is het dan wel?
Het begint met je niet de hele tijd te verontschuldigen en bij je standpunt blijven. En uitleggen waarom. Vertellen wat je dwars zit zonder jezelf naar beneden te halen of je argumenten weg te wuiven. Goed luisteren naar de anderen is durven doorvragen. Geef en ontvang complimentjes en durf dat ook met kritiek. Maak je eigen keuzes zonder te bedenken wat een ander daarvan vindt, of dat jij denkt te weten wat de ander daar van denkt. Dat kan je toch niet of je moet gedachten kunnen lezen.
Kortom je bent assertief wanneer je duidelijk vriendelijk en eerlijk communiceert en opkomt voor je eigen belangen, gevoelens en waarden.
Tips
Wat kan je doen om wat assertiever te worden zonder dat je over the top gaat?
- Geef aan wat jij wilt
Mensen kunnen geen gedachten lezen. Vragen staat vrij en soms krijg je nee maar het zal je verbazen hoeveel ja er voor het oprapen ligt.
- Vul niet in
Zoals anderen jouw gedacht niet kunnen lezen kan jij dat ook niet van een ander. Stop dus met het bedenken wat de ander er wel of niet van zal denken.
- Ik
Wanneer je het gesprek aangaat spreek in de ik vorm. Daarmee geef je aan wat het met jou doet en voelt het niet aanvallend naar de ander. Bespreek jouw gevoelens en niet die van de ander.
- Niet persoonlijk
Soms wordt er wat gezegd dat niet lekker bij jou over komt. Het komt het er gewoon beroerd uit maar dat zegt niets over jou.
- Duidelijkheid
Voorkom dat je verstrikt raakt in verontschuldigingen en wollige taal. Kom op voor wat belangrijk is voor jou en sta ervoor.
- Oefenen
Probeer eens wat vaker nee te zeggen. Dat zal best moeilijk en ongemakkelijk zijn maar zoals met alles baart oefening kunst.
Het mooie is dat wanneer jij nee tegen de ander zegt betekent dat een ja voor jezelf.
Dus wat houd je nog tegen? Ik ben benieuwd wat jouw eerste nee voor een effect zal hebben. Niet bij de ander maar bij jou. Ga aan de slag wees niet bang dat het toch niet zal lukken. Er is er maar een die hier mee aan de slag kan en dat ben jij.
Laat mij weten wat het effect was?
Niemand kan jou minderwaardig doen voelen zonder jouw toestemming
- Eleanor Roosevelt